بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 41

خرید و فروش کردن-بازرگانی کردن-سوداگری کردن

پا گرد-محل چرخیدن پله ها

از دور دستی برآتش داشتن-آشنایی سطحی و ناکافی با چیزی داشتن

نخته شدن-تعطیل شدن-بسته شدن-از رونق و اعتبار افتادن

در باغ سبز نشان دادن-وعده های فریبنده دادن-امید واهی برای کسی ایجاد کردن

تیر گذاشتن و تفنگ برداشتن-نهایت عصبانیت-بد و بیراه گفتن

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

دَم کرده-پر رطوبت-باد کرده

خزانه کردن-نشاء و قلمه ی درختی را در زمین کاشتن تا پس از سبز شدن در جای دیگر بنشانند

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

دوری-ظرف غذاخوری پهن

 

بخت گشا-شانس آور-سبب خوش اقبالی-مایه ی سفید بختی

چرکو-آدم کثیف

تو کله ی کسی کردن-چیزی را به سختی به کسی آموختن

 
آبشان از یک جوی نرفتن-همداستان شدنشان ممکن نبودن-با هم نساختن
از خود بودن-خودی بودن-محرم بودن

 

پای کسی جایی بند نبودن-هیچ اعتباری نداشتن

 

پراندن-بی اراده حرف درشت و بی جایی در سخن آوردن-گاه گاه در نهان تباهی کردن زن

دستی-پول نقدی که به عنوان وام کوتاه مدت از کسی می گیرند

تو خیک کسی فرو رفتن-کلاه سر کسی گذاشتن-به کسی قالب کردن

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

خط خطی-درهم-خراب-متشنج-با خطوط زیاد روی آن ناخوانا شده

چول-بیابان

به آتش کسی سوختن-به مکافات خطای دیگری مجازات دیدن

اجابت کردن معده(قضای حاجت)
درس خوان-شاگرد زرنگ و کوشا
حبف و میل-ریخت و پاش

 

خبرچینی کردن-سخن چینی کردن-خبر از جایی به جایی بردن-جاسوسی کردن

زردی کشیدن-تحمل کردن-سختی دیدن-انتظار کشیدن

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن
داغ باطل خوردن-از کار افتادن-از رونق و رواج افتادن

راه و چاه را شناختن-دشواری های کار و زندگی را شناختن
ژست آمدن-برای افاده حالت به اندام و چهره دادن
تسمه از گرده ی کسی کشیدن-کسی را به سود خود بی رحمانه به کار واداشتن

در آمدن از آب-نتیجه دادن-تربیت شدن-روشن شدن حقیقت

خانم باجی-همشیره-خواهر خوانده

 

انگشت بر چشم نهادن(پذیرفتن، مسلم دانستن)

از پاشنه در کردن-پیاده راه درازی را طی کردن

خصوصی-مقابل عمومی
دوبله-دو برابر-دوبلاژ

اِحلیل خوردن(فریب خوردن)

دعوا راه انداختن-سبب جنگ و جدال شدن

چرچر کسی را به راه انداختن-اسباب عیش و نوش کسی را فراهم کردن

خنِس و فنِس-گرفتاری و ناراحتی

احوال گرفتن(جویای حال شدن)

پَرسه زدن-همه جا را گشتن-ولگردی کردن

زبان به دهان کسی گذاشتن-به کسی حرف یاد دادن-حرف توی دهان کسی گذاشتن

پر در آوردن-بسیار خوشحال و سبکبال شدن

آب اندام(زیبا تن و خوش‌رو)

آب دندان خوردن(حسرت خوردن)

رجز خوانی-لاف زنی-دعوی

آب از آب تکان نخوردن-رخ ندادن جنجال و هیاهو-آرام ماندن اوضاع

پساب-آبی که پیش از این در آن چیزی خیسانده یا جوشانده باشند

پیش کردن در-بستن در

بی سر و سامان-مفلس-محتاج-آشفته-درهم ریخته-پریشان
چِک کشیدن-حواله کردن با بانک به وسیله ی چک

چشم روشن شدن-شاد و خرسند شدن

دور و دراز-فراخ و وسیع

پیشانی-بخت و اقبال-طالع

 

بستن زخم-بسته شدن سر زخم-التیام یافتن زخم-مرهم نهادن و پیچیدن زخم با وسایل زخم بندی

بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

خاکشیر-کنایه از خرد و ریز ریز

دور تا دور-گرداگرد-اطراف

دست راستی-از جناح راست-موافق حکومت

دَم ریز-پشت سر هم-پیاپی-متوالی
پالان گذاشتن بر کسی-کسی را خر کردن-فریب دادن

از خود بودن(خودی بودن، محرم بودن)

 

جیر جیر کردن-داد و فریاد عاجزانه کردن برای میانجی طلبی

تخم چهارشنبه-حرم زاده-ناسزایی برای بچه های شریر
پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن
چوب-واحد پول در معاملات بازاری برابر با هزار تومان
بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان
دادستان-ستاننده ی داد-مدعی العموم

خشک زدن-مات و مبهوت ماندن

دخل-موجودی صندوق-صندوق مغازه-برداشت

رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن

خش خشه-نوعی اسباب بازی کودکان که به هنگام تکان خوردن صدای خش و خش از آن می آید

زهرآب ریختن-ادرار کردن-شاشیدن

آب رفتن زیر پوست کسی-پس از لاغری کمی فربه شدن
تحصیل کرده-درس خوانده

اسباب زحمت-کسی یا چیزی که موجب دردسر و آزار شود

بستن به ناف کسی-به کسی خوراندن-به کسی نسبت دادن

آش آلو شدن(خجالت‌زده شدن، سکه‌ی یک‌پول شدن، کنفت شدن)

خوب کاشتن-از عهده ی کاری خوب برآمدن

 

 

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

چاق کردن-سر حال آوردن-درمان کردن

اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

 

توی دل کسی را خالی کردن-کسی را ترساندن-ناامید کردن

بیلاخ-بالا بردن و نشان دادن انگشت شست به هنگام ناباوری به معنی : آنچه که می گویی خیالی بیش نیست-فقط این انگشت به تو می رسد. مترادف شیشکی

دست تنها-بی یار-تنها

چسی آمدن-به دروغ یا احمقانه به خود بالیدن-قمپز در کردن

دنیا آمدن-زاده شدن

تابوت خشکه-بسیار لاغر و ناتوان

چاق کردن غلیان-آماده کردن غلیان برای کشیدن

پرند-حرف بی هوده

کار شگفت‌انگیز کردن

راه حل آسپرینی-راه حل موقت و غیر اصولی

چِز دادن-روی آتش گرفتن پوست برای سوزاندن موها و پرها

ذِله آمدن-به ستوه آمدن-خسته و عاجز شدن

چیلک دان کسی را تکاندن-کسی را وادار با افشای رازش کردن

به صرافت افتادن-به فکر انجام کاری افتادن

آبجی خاک‌انداز(زن فضول و خبرچین)

 
اخت شدن با کسی(مانوس شدن با کسی)
پیراهن بیش تر پاره کردن-بیش تر تجربه داشتن

پاک-به کلی-یکسره

باربند-جای نهادن و بستن بار

 

دست به نقد-بی درنگ-زود-فورن

پا گرد-محل چرخیدن پله ها

خُرخُر-آواز نفس شخص خوابیده

دل و جگر چیزی را بیرون آوردن-چیزی را به هم ریختن-نامرتب و درهم و بر هم کردن
چرکمرد شدن-آن قدر چرک که با شستن هم چرک نرود

از بیخ(یکسره، به‌کلی، کاملن)

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا
چوب به آستین کسی کردن-به سختی تنبیه کردن-به سزای عمل رساندن

رکاب دادن-راهی جایی شدن

بچاپ بچاپ-اوج سوء استفاده و دزدی

تته پته-لکنت زبان

از هفت خوان رستم گذشتن-موانع و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشتن

بال به بال کسی دادن-جانب کسی را گرفتن

خاک عالم-تکیه کلامی برای اظهار تعجب و شرمندگی و ناراحتی

پشتک-پرش از پشت

رنگ دادن و رنگ گرفتن-رنگ به رنگ شدن

خالچه و میخچه گذاشتن-شاخ و برگ دادن-شرح و تفصیل بیش از اندازه دادن

زمینه سازی کردن-مقدمه چیدن برای انجام کاری

روی خود کشیدن-رو کشیدن

زیر غربالی-دانه هایی که به مرغ و پرنده می دهند

رنگ و رو رفته-کهنه-فرسوده-کارکرده

روده بر شدن-سخت خندیدن-از شدت خنده بی حال شدن

استخوان لای زخم گذاشتن(بلاتکلیف گذاشتن، کاری را کش دادن)

دو لا-دو لایه-دو تا-خمیده

آب دندان خوردن(حسرت خوردن)

دو لَتی-در دو لنگه ای
بار سرکه- ترش ابرو

پوست سگ به روی خود کشیدن-بی شرمی را به نهایت رساندن

خلا-مستراح

چپ دست کسی-که کارهایش را با دست چپ می کند

پیاز خرد نکردن به ریش کسی-از کسی ترسی نداشتن-به کسی اعتنایی نداشتن

دم-هنگام

جل و پلاس-اثاثیه ی ناچیز و کم بها
دیوار را یک طرفه کاه گل کردن-یک طرفه قضاوت کردن

چس و فس-اسباب خرده ریزه ی ناقابل-خرت و پرت
دود دادن-ضد عفونی کردن-گذاشتن گوشت و ماهی در معرض دود غلیظ برای فساد ناپذیر کردن آن
رفتن از رو-خجالت کشیدن-شرم کردن-از میدان به در رفتن-مجاب شدن
بُر زدن-مخلوط کردن ورق های بازی

خبردار-اصطلاح نظامی برای آماده کردن سربازان برای انجام فرمان

زلف گذاشتن-موی خود را بلند کردن
تریاک خوردن-خود را با تریاک مسموم کردن
اجاق‌کور-نازا-بی فرزند
رشته برشته-حرف های بی هوده و بی معنی
پریدن-لب پَر شدن-شکستگی کوچک در کناره ی چیزی
 

 
باردار-آبستن-حامله
بده بستان-داد و ستد-معامله

ترتیب اثر دادن-به حساب آوردن-اهمیت دادن

خر گردن-گردن کلفت-بی عار

بشکن زدن ی-برآوردن صدای انگشتان به هنگام شاد

 

در لاک خود فرو رفتن-کاری به کار دیگران نداشتن

پیچاندن کسی-کسی را گرفتار درد سر کردن-کسی را سوال پیچ کردن

رفیق گرمابه و گلستان-دوست یکدل و صمیمی و وفادار-یار غار

جوکی-مرتاض هندی-آدم لاغر و مردنی-آدم معتاد و مریض

جانب کسی را گرفتن-از کسی پشتیبانی کردن
الف شدن اسب(هر دو پا بلند کردن اسب)
رستم در حمام-درشت اندام و پهلوان نما

اجاق‌کور(نازا، بی فرزند)

خون دیدن زن-عادت ماهانه شدن زن

دست پایین را گرفتن-کم ارزش و ناتوان فرض کردن

برای هفت پشت کسی کافی بودن-از تحمل کسی خارج بودن-بسیار زیاد بودن

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن
 

پرت و پلا-تار و مار-پراکنده-بی معنی-مزخرف

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی

انگشتر پا-چیز بی‌ارزش

دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد

دَدَر-بیرون-کوچه

بِبُری-بمیری ! چقدر حرف می زنی !

ازرق شامی(اخمو، ترشرو)

پدر زن سلام-نخستین دیدار داماد در خانه پدر زن

 

پیش پیشکی-از پیش

خسارت دیدن-زیان دیدن

خبط کردن-اشتباه کردن-به خطا افتادن

اهل بیت(اهل خانه، خانواده)

رو-وقاحت-دل و جرات-پوشش

چته ؟-تو را چه می شود ؟

چشم وزغ-نگا. چشم ورقلمبیده

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

تخته پاک کن-چیزی که با آن تخته سیاه را در کلاس پاک می کنند

رو آوردن-مراجعه کردن-دست به دامن شدن-پناه جستن

آلبالو گیلاس چیدن(نگاه کردن و ندیدن)

دعوا مرافعه-جنگ و جدال بر سر چیزی

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

رفتن از رو-خجالت کشیدن-شرم کردن-از میدان به در رفتن-مجاب شدن

روبند کردن-کسی را به رودربایستی به کاری واداشتن
این جور که بویش می‌آید(چنان که از ظواهر امر پیدا است، از فرار معلوم)

آب و تاب-تکلف-لفت و لعاب-تفصیل

چشم مالیدن-هوشیار شدن-از غفلت در آمدن

به خانه ی بخت رفتن-شوهر کردن

الواتی کردن-عیاشی و هرزگی کردن
پیچ-آن جا که را به سوی دیگری رود

پاترس-ترساندن کودکان برای بازداشتن از کاری

چپه-کجی به یک سمت

رو دستی-نوعی دستکش-ضربه ی روی دست-حقه-کلک

آرتیست‌بازی(انجام کارهای غیرعادی)

پیشت-آوازی برای راندن گربه

دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن
از رو رفتن-خجالت کشیدن-از میدان به‌در رفتن

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

تق تق کردن-آواز برخورد پیاپی دو چیز به یکدیگر

دست دراز کردن-به حریم و حقوق دیگران تجاوز کردن
خوشمزه-آدم اهل شوخی-بذله گو

چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود

رمل انداختن-پیش گویی کردن-فال برآوردن

تت و پت کردن-شکسته سخن گفتن-لکنت پیدا کردن

دلقک-شخص مسخره

خاج کشیدن-صلیب کشیدن

خفه خون گرفتن-دم بر نیاوردن-ساکت شدن
بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

 

جیز-اسم صوت در زبان کودکان به معنی سوختن

چله خانه-محل ریاضت کشیدن

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

راهی کردن-روانه کردن-فرستادن

جای دشمن-کنایه از نشیمنگاه-ماتحت

جراندن-جر دادن-پاره کردن

رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

زهرمار کردن چیزی-مانع از لذت بردن از چیزی شدن

تاکسی سرویس-نوعی تاکسی که در مسیر ویژه ای رفت و آمد می کند
دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

خرناس کردن-خرخر کردن در خواب

راست رفتن-مستقیم رفتن-بدون دردسر رفتن

دارا-ثروتمند

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

 

خاصه خرجی کردن-استثتا کذاشتن-تبعیض قایل شدن

 

 

بُراق شدن-با خشم و غضب با کسی برخورد کردن

زر زرو-بچه ای که زیاد عر می زند

چپ و راست کردن-زیر و رو کردن-مشت باران کردن

جراندن-جر دادن-پاره کردن

بنجل-جنس بدرد نخور-آدم بیکاره و بی مصرف

اخ و پیف کردن(اظهار ناراحتی کردن از بوی بد، منظره‌ی بد یا غذای بد)

جوخه-کوچک ترین یگان نظامی شامل هشت نفر

رکاب دادن-راهی جایی شدن

بد قلق-بد عادت-بد ادا

چرخ گوشت-چرخ گوشت خرد کنی

پا پتی-پا برهنه

 

آسمان‌جل(ندار، بی‌چیز، کسی که رواندازش آسمان است)

آن سفر-آن بار-آن دفعه

ختنه نکرده-آزمند-پول پرست-نامسلمان-پدر سوخته

تُف به دهن-حیرت زده

پی گرفتن-دنبال کردن کار
 

چوب پنبه-چوبی سبک برای بستن سر بطری

خود را بستن-پول دار شدن
به تیر غیب گرفتار شدن-دچار حادثه ی ناگهانی شدن-ناگهانی فوت کردن

استغفرالله-خدا نکند-خدای نکرده-هرگز

پاتوغ-محل گرد آمدن

آفتاب‌زردی-غروب آفتاب

پِخ-صدایی برای ترسانیدن کسی

بیراهه-راه میان بر ولی دشوار
وسیله‌ی بازی (به‌ویژه برای کودکان)

دو دستگی-اختلاف عقیده-عدم اتفاق
چُلمن-پخمه-کسی که زود گول می خورد

دو لا پهنا-پارچه ای که عرض آن دو برابر عرض پارچه های معمولی است

خر داغ کردن-ناامید شدن-ناکام شدن

جان جانی-صمیمی-یکدل

خنکای صبح-سحرگاه
زدن به سر کسی-ناگهان فکری به سر کسی آمدن-عقل خود را از دست دادن
تنگ کسی افتادن-در مجاورت کسی قرار گرفتن
زه زده-از میدان در رفته-وارفته-بی حال

به چشم آمدن-قابل توجه بودن-ارزش داشتن

خال خالی-خالدار-دارای خال های بسیار

آفتاب کردن(برای خشک کردن جلو آفتاب گذاشتن)

تو سی خودت، من سی خودم-از تو به خیر و از ما به سلامت

از مرحله پرت بودن-یکسره بی‌اطلاع بودن

جزغاله-سوخته-زغال شده

 

جهنم-کلامی که آن را به هنگام بی اهمیت دانستن چیزی می گویند

دست به یکی کردن-همدست شدن-متحد شدن

خلق الله-مردم